راه را گم نکنیم

بدون تردید، قرآن کریم، از عترت پاک پیامبرصلى الله علیه وآله جدایى ناپذیر است. رسول خداصلى الله علیه وآله بارها مى‏فرمود: «إنّى تارک فیکم ثقلین، إن تمسّکتم بهما لن تضلّوا بعدى، احدهما اعظم من الآخر، و هو کتاب اللّه، حبل ممدود من السّماء إلى الأرض، و عترتى اهل بیتى، لن یفترقا حتّى یردا علىَّ الحوض، فانظروا کیف تخلفونی فی عترتی؛ (1) من [از میان شما مى‏روم و] دو چیز گرانبها را در میان شما مى‏گذارم، اگر بعد از من به آن دو تمسک نمودید، گمراه نمى‏شوید. یکى از آن دو از دیگرى بزرگتر است و آن کتاب خدا، [قرآن کریم است که چون‏] ریسمانى از آسمان به زمین کشیده شده [یک سر آن به دست خدا و سر دیگر آن به دست مردم است‏] . و [دیگرى،] عترت و اهل بیت من هستند. و این دو هرگز از هم جدا نمى‏شوند، تا سر حوض کوثر بر من وارد شوند. پس دقّت کنید، با عترت من چگونه رفتار خواهید کرد.‌» 

این روایت از شیعه و اهل سنّت به اندازه‏اى نقل شده که فوق حدّ تواتر است و جاى هیچ شک و تردیدى باقى نمى‏گذارد. در کتاب «خلاصه عبقات الانوار» نام صد و هشتاد و هفت راوى سنى که این حدیث را نقل کرده‏اند، ذکر شده است. 

بدون تردید، یک مبلّغ خوب و جامع و موفّق، کسى است که در جلسات وعظ و سخنرانى هرچه بیشتر از این دو گوهر گرانبها استفاده نماید. و تشنگان راه حقیقت را، سیراب نماید. مبادا یک مبلّغ الهى که تنها انگیزه او هدایت مردم به سوى پروردگار عالم است، برترین کتاب هدایت و ثقل اکبر، آن معجزه‏ى جاویدان رسول خاتم‏صلى الله علیه وآله را مهجور بگذارد. همانگونه که صحیح نیست بگویى «حسبنا کتاب اللّه؛ کتاب خدا تنها براى ما کافى است» تنها به کلمات ائمه‏ى معصومین‏علیهم السلام منهاى قرآن کریم، پرداختن نیز صحیح نمى‏باشد. 

چه بسا به چشم مى‏خورد، که گویندگان و مبلّغین گرامى، در طول سال و یا در ایام تبلیغ به ویژه ماه مبارک رمضان که بهار قرآن است، ساعت‏ها به سخنرانى مى‏پردازند، امّا در سخنرانى آن‏ها، از حکمت‏ها و مواعظ و قصّه‏هاى قرآنى، اثرى نیست. تنها روایتى را با قصّه‏اى تلفیق نموده سخنرانى را به پایان مى‏رسانند. چه رسد به این که گاهى ساعت‏ها سخنرانى انجام شود و گفتارى از پیامبرصلى الله علیه وآله یا ائمه معصومین‏علیهم السلام نیز بیان نگردد. 

در روایت آمده است که پیامبر اسلام ‏صلى الله علیه وآله فرمود: «قرآن راهنماى گمراهى است؛... انسان را از دنیاى (پست به سعادت) آخرت مى‏رساند و در قرآن کمال دین شما وجود دارد. "وَ ما عَدَل اَحَدٌ مِنَ القُرآنِ إلّا اِلَى النّار؛ و هیچ کس از قرآن روگردان نشد جز این که به دوزخ منتهى گردید.‌» (2) 

امام صادق‏علیه السلام فرمود: «قرآن عهد و فرمان خداوند بر مردم است، بر هر مسلمانى سزاوار است، در این عهد و فرمان پروردگار نظر نماید. و روزى پنجاه آیه از آن را بخواند.‌» (3) 

پیامبر گرامى اسلام‏صلى الله علیه وآله نیز مأمور است که قرآن را براى مردم بیان نماید و آن‏ها را با قرآن آشنا سازد. 

خداوند متعال مى‏فرماید: «هو الذى بعث فى الامیین رَسُولاً منهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلّمهُم الکتاب والحکمة...؛ 

او کسى است که در میان جمعیت درس نخوانده رسولى از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آن‏ها مى‏خواند. و آن‏ها را تزکیه مى‏کند و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت مى‏آموزد.‌» (4) 

رسول گرامى‏صلى الله علیه وآله وقتى معاذ بن جبل را براى تبلیغ به یمن فرستاد، در یک بیان طولانى وظائف وى را گوشزد نمود، اوّلین سفارش آن حضرت به او این است:

«یا مَعاذ، عَلِّمْهُمْ کِتابَ اللّه؛ کتاب خدا را به مردم بیاموز.‌» (5) 

به تجربه ثابت شده است که مبلّغ اگر خود با قرآن آشنا و مأنوس باشد و هر موضوعى که براى تبلیغ انتخاب مى‏کند، بیشترین مطالب آن از قرآن باشد. تشنگان معارف الهى را بیشتر سیراب مى‏کند.

·پاورقــــــــــــــــــــی 

1) بحارالانوار، علامه مجلسى، ج 23، ص 108؛ خلاصه عبقات الانوار، على الحسینى المیلانى، ج 1، صص 18 - 28. 

2) اصول کافى با ترجمه مصطفوى، ج 4، ص 401

3) همان، ص 412. 

4) الجمعه/ 2. 

5) وصایا الرسول و الائمه با ترجمه سید هاشم رسولى محلّاتى، ص 106.