همگان میل به شناخت زندگی بزرگان و مجاهدان کم نظیر دارند و در پی کشف عوامل ترقی و پیشرفت آنان هستند تا از تجربه آنان در رسیدن به کمالات استفاده کنند از این رو، بیان گوشه ای از فضایل و سیره عملی سلاله پاک رسول الله صلی الله علیه و آله، حضرت آیة الله العظمی خامنه ای، ذهن و جان تشنه شیفتگانش را سیراب کرده و درس بزرگی برای دوستداران فضیلتها و حقیقت هاست. در این مختصر، اشاره ای کوتاه به برخی از این فضایل خواهیم داشت .
شیفته قرآن

آیة الله العظمی خامنه ای، پرورش یافته مکتب قرآن و آشنای دیرینه آن است. زمزمه های تلاوت آیات قرآنی را با دل و جان می شنود و در چشم انداز معارف وحی، دنیای امید خویش را می بیند. در روزگار خفقان و سیاه رژیم طاغوت، که قرآن به مساجد و مجالس عزا محدود می شد و قاریانی جز کهنسالان نداشت، درس تفسیرش دلهای غبارگرفته را صفا می داد و از شهد شیرین معارف قرآنی، اذهان تشنه شیفتگانش را سیراب می کرد و مأمنی برای جوانان مسلمان و انقلابی بود. زمانی که روشنفکر نمایان سرخورده، دریچه جان و خرد خویش را بر افقهای «شرق و غرب» گشوده و حیات خویش را در آن جستجو می کردند. و «منور الفکرها» تلاوت قرآن را به مسخره و استهزاء گرفته، کهنه پرستی می انگاشتند، او به قرآن دل داده و نظر می دوخت و از گرمای این خورشید پر فروغ آرامش می گرفت.

...............

فضایل اخلاقی

همگان میل به شناخت زندگی بزرگان و مجاهدان کم نظیر دارند و در پی کشف عوامل ترقی و پیشرفت آنان هستند تا از تجربه آنان در رسیدن به کمالات استفاده کنند از این رو، بیان گوشه ای از فضایل و سیره عملی سلاله پاک رسول الله صلی الله علیه و آله، حضرت آیة الله العظمی خامنه ای، ذهن و جان تشنه شیفتگانش را سیراب کرده و درس بزرگی برای دوستداران فضیلتها و حقیقت هاست. در این مختصر، اشاره ای کوتاه به برخی از این فضایل خواهیم داشت .
شیفته قرآن

آیة الله العظمی خامنه ای، پرورش یافته مکتب قرآن و آشنای دیرینه آن است. زمزمه های تلاوت آیات قرآنی را با دل و جان می شنود و در چشم انداز معارف وحی، دنیای امید خویش را می بیند. در روزگار خفقان و سیاه رژیم طاغوت، که قرآن به مساجد و مجالس عزا محدود می شد و قاریانی جز کهنسالان نداشت، درس تفسیرش دلهای غبارگرفته را صفا می داد و از شهد شیرین معارف قرآنی، اذهان تشنه شیفتگانش را سیراب می کرد و مأمنی برای جوانان مسلمان و انقلابی بود. زمانی که روشنفکر نمایان سرخورده، دریچه جان و خرد خویش را بر افقهای «شرق و غرب» گشوده و حیات خویش را در آن جستجو می کردند. و «منور الفکرها» تلاوت قرآن را به مسخره و استهزاء گرفته، کهنه پرستی می انگاشتند، او به قرآن دل داده و نظر می دوخت و از گرمای این خورشید پر فروغ آرامش می گرفت.

اکنون نیز که عهده دار رهبری جامعه اسلامی است و انبوه مسائل و مشکلات فراغ بال را از ایشان گرفته است، ساعتها در محفل قاریان می نشیند و دل و جان خویش را به قرآن می سپارد و با لذت معنوی خاصی، ترنم ملکوتی قرآن را از قاریان کتاب آسمانی وحی می شنود؛ و این حاکی از ملهم بودن روح و فکر ایشان از قرآن است. یکی از قاریان محترم کشور، می گوید :

سالهاست که قاریان، حافظان، متولیان کارهای قرآنی و اساتید قرآن، در ماه مبارک رمضان به حضور مقام معظم رهبری می رسند که معمولا دو ساعت قبل از افطار، مجلس شروع شده و تا افطار ادامه پیدا می کند. گاهی حدود پنج ساعت می نشینند و قرآن استماع می کنند انسان وقتی علاقه وافر ایشان به قرآن و التذاذ روحی معظم له را از استماع قرآن می بیند، این آیه به ذهنش می آید که: «انما المؤمنون الذین اذا ذکر الله و جلت قلوبهم و اذا تلیت علیهم ایاته زادتهم ایمانا» (1) ایشان نقش محوری در بسط فرهنگ قرآنی در جامعه داشته و دارند و تلاش بی وقفه معظم له در راه توسعه فرهنگ قرآنی به قدری است که ما الآن شاهدیم چگونه آموزش قرآن در جامعه بسط پیدا کرده و قاریان ممتاز فراوانی در سطح دانشگاهیان، دانش آموزان و حتی خردسالان داریم. (2)
اقامه نماز و اهمیت دادن به آن

نماز، آشنای دیرین و همراه همیشگی ایشان است، روزگاری که ابرهای تیره ستم بر حقایق و معارف دین سایه افکنده بود، امواج خروشان ظلم و بی دینی جوانان را در کام سیاه خود فرو می برد و نماز نیز در نظر ظاهر بی رونق گشته و محراب مساجد خلوت شده بود؛ نماز جماعتش محفل عاشقان و جوانان تشنه دین گردید و سخنان گهربارش آبشاری از معارف وحی را بر سینه تشنگان وادی حق جاری ساخت.

حجة الاسلام و المسلمین ایزد پناه در این باره می گوید:

ایشان در مسجد کرامت نماز جماعت می خواندند. جمعیتی عظیم از دانشگاهیان، بازاریان و طلاب در این نماز شرکت می کردند. پررونق ترین مساجد آن روز مشهد، به پایه جمعیت این مسجد نمی رسید، آن هم جمعیتی که بیشتر آنان، جوانان و تحصیل کرده ها بودند. ایشان همگان را به نماز توجه می دادند و تشنگان معارف ناب محمدی صلی الله علیه و آله را سرمست می کردند . حالت خاص و روح وصف ناپذیری بر آن مسجد حاکم بود. (3)

ایشان، موضوع انتخاب آیة الله العظمی خامنه ای، برای اقامه جماعت در مسجد کرامت را نیز این گونه بیان می دارد:

مشهور بود که آقای کرامت پس از ساختن مسجد که از موقعیت خاصی برخوردار بود در پی امام جماعتی بود شبی در خواب می بیند که (نماز) جماعتی عظیم در مسجد برگزار شده و مرحوم آیة الله حاج آقا حسین قمی و برخی از علمای دیگر در صف اول جماعت قرار گرفته اند. تعجب کرده به محراب نگاه می کند. سیدی نورانی را در محراب می بیند که فردای آن روز با آیة الله خامنه ای آشنا شده و از ایشان دعوت به نماز در مسجد می کند. (4)

اکنون نیز که هدایت و رهبری مسلمانان را بر عهده دارند، برای گسترش فرهنگ نماز و شکوفا ساختن این فریضه الهی از هیچ کوششی دریغ نورزیده و خود پرچمدار این حرکت می باشد و گاه در صف نوشکفتگان بوستان انقلاب اسلامی در سنگر علم و دانش به اقامه این فریضه بزرگ الهی می پردازند، از تلاشهای دیگران در جهت برگزاری مجالس و سمینارهای نماز حمایت می کنند و با ارائه رهنمودهای حکیمانه و عارفانه، بر اهمیت والای آن تأکید می ورزند.

حجة الاسلام و المسلمین قرائتی در این باره می گوید:

ایشان به من فرمودند: آیا تا کنون درباره نماز چیزی از من خواسته اید که من نداده باشم یا معطل کرده باشم؟ گفتم: نه. (5)
وارستگی و قناعت

بی آلایشی و سادگی از افتخارات زندگی حضرتش بوده است و آراستگی به زیور قناعت و سادگی و پیراسته بودن از رذایل طمع و حرص و تکبر، از بارزترین حالات روحی و رفتاری اوست. هرگز غنا و دارایی موجب اسراف و تبذیر، و تنگدستی و ناداری سبب تملق و سرکوبی عزت نفس وی نبوده، پیوسته خویشتن را از آلودگی به جلوه های فریبنده دنیایی دور داشته و مناعت طبع و بزرگواری را سرلوحه زندگی خویش قرار داده است.

حجة الاسلام و المسلمین قرائتی می گوید:

برای عقد دخترم به منزل شخصی ایشان رفتیم. قالی خانه آقا نخ نما شده بود. در زمان ریاست جمهوری به هنگام اقتدا به ایشان در نماز، معظم له لامپهای اضافی اتاق را خاموش کرد و تنها یک لامپ را روشن گذاشتند. (6)
کرامت نفس

بزرگواری و بخشش در زندگی نورانی اش موج می زند و امواج دریای محبت و مهربانی اش در ساحل دوستی و معاشرت آرام می گیرد. کردار نیک و رفتار آموزنده اش، زلالی آب چشمه ساران را می نمایاند. پیوسته با زلال شیرین محبت، زنگارهای کینه توزی را شسته و با نسیم مهربانی بذر همدلی و صمیمیت را در دلها می فشاند و هرگز از سلوک و معاشرت با نزدیکان و دوستان روی بر نمی تابد و نسبت به زیردستان تکبر و در برابر زورمندان تواضع نشان نمی دهد. حجة الاسلام و المسلمین واعظ زاده خراسانی در این باره می گوید:

ایشان در میان فامیل و دوستان و آشنایان و همدرسانشان به اخلاق نیکو، حسن سلوک و معاشرت خوب و برخورد ملایم، شهرت داشته و دارند تا این حد که تقریبا بی نظیر است. (7)
تعبد و تقوا

تأدب به آداب شرع و تقید به موازین تقوا و پرهیزگاری، عمل به وظایف الهی و شوق به نوافل و مستحبات و پرهیز از محرمات و رذایل اخلاقی، از صفات و حالات روحی و رفتاری حضرتش می باشد .

در عبادت و بندگی و رهانیدن خویشتن از زنجیرهای شیطانی، همتی والا و عزمی استوار دارد؛ چه آنکه مشی و معیشتش خدایی است و تنها برای او قدم برداشته و قلم می زند و سخن می گوید و تنها برای رضای او عمل کرده و لحظه ای جهت نام و نان قدم برنداشته و سخن نگفته است . انسانی جذاب و با فضیلت که روحی عارفانه و مسلکی عابدانه دارد و گفتار و کردارش، مردمان را به خیر و صلاح رهنمون می سازد.

حضرت امام خمینی (ره) در پیام انتصاب ایشان به امامت جمعه تهران فرمودند:

جناب عالی (آیة الله خامنه ای ) که به حسن سابقه موصوف و در علم و عمل شایسته هستید به امامت جمعه تهران منصوب می باشید. (8)

حجة الاسلام و المسلمین قرائتی می گوید:

سال اول انقلاب، در کنار کعبه ایشان را دیدم. چنان گریه می کرد که کتف های ایشان حرکت می کرد و آقای هاشمی رفسنجانی سر خود را روی دامن گذاشته و به مناجات آقای خامنه ای گوش می داد، که هر دو با هم حال خوشی داشتند. (9)
دلباخته اهل بیت علیهم السلام

آن بزرگوار پرورش یافته مکتب اهل بیت علیهم السلام و الهام گرفته از زندگی آنان است . وجودش مملو از عشق والا و علاقه فراوان به خاندان پاک رسول الله صلی الله علیه و آله می باشد. رسیدن به کمالات عالی و قرب به خالق بی همتا را در پیروی و توسل به آنان می داند؛ که تلاش بی وقفه و صرف عمر با برکت در این راه نورانی و حضور مستمرش در مراسم جشن و مجالس سوگواری اهل بیت علیهم السلام، همه و همه نشان از علاقه ایشان دارد. حجة الاسلام و المسلمین واعظ زاده خراسانی در این باره می گوید:

وی بر خلاف برخی از روشنفکران ما، در عین علاقه به وحدت اسلامی و توجه به جهان اسلام و دلسوزی برای عامه مسلمانان که تشکیل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی شاهد آن است ذاتا به اهل بیت عصمت و طهارت و توسل به آنان و زیارت قبور و نشر معارف و علوم ایشان، علاقه مند و برای اشاعه ولایت و محبت اهل بیت علیهم السلام در بین مسلمین جهان بسیار اصرار دارند. (10)

و در همین راستاست که در کنار «مجمع التقریب بین المذاهب الاسلامیه» ، «مجمع جهانی اهل بیت» علیهم السلام را تأسیس فرموده اند.
علاقه به مردم

سراسر زندگی پربرکتش آمیخته از عشق به مردم مستضعف و متعهد است. شیفتگی به مردم این مرز و بوم، نغمه ای است که در آهنگ رفتار و نگاهش هویداست و نور امید و اعتماد را در آینه پاک و زلال دلها می نشاند.

در حوادث مهم دوران انقلاب اسلامی و پس از آن نیز چهره پرتلاش این مجاهد نستوه در میدانهای مبارزه و اداره کشور، می درخشید. اکنون نیز به دیدار مستضعفان و کوخ نشینان در دورترین نقاط کشور رفته، در فضای بی آلایش و آکنده از محبت و صمیمیت، همنشین آنان گردیده، قلب و جانشان را مالامال از عشق و محبت خویش می سازد.

خانواده معظم شهیدان در کانون محبتش قرار گرفته و با دست عطوفت و با اخلاص خویش، دریچه ای به سوی امید و روشنایی در زندگی آنان گشوده اعتمادشان را به پیشبرد انقلاب و ادامه راه بنیانگذار آن، صد چندان می کند.

یکی از کمالات آیة الله خامنه ای، سر زدن بی مقدمه ایشان به خانه های شهیدان است. (11)
شجاعت

شجاعت و مردانگی، از صفات بارز ایشان است. مبارزات پیگیر و دلیرانه اش در دوران سیاه طاغوت و تداوم آن پس از بارها دستگیری و تبعید، حضور مستمر در میدانهای نبرد و صراحت لهجه و جسارت در خور تحسین در مقابل دشمنان همچون سخنرانی بی نظیر در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل متحد که اعجاب همگان و وحشت قدرتهای بزرگ را برانگیخت و نهراسیدن از ظالمان و ستمکاران، در عین خضوع و خشوع به بندگان صالح و خاصه مردم ایران، همه و همه از خصایص وجودی ایشان است.

پی نوشتها:

.1 انفال (8)، آیه .2

.2 مصاحبه مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، 11/3/ .73

.3 مصاحبه مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، 31/11/ .72

.4 همان.

.5 مصاحبه مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، 30/11/ .72

.6 همان.

.7 مصاحبه مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، 21/10/ .72

.8 صحیفه نور، ج 11، ص .245

.9 مصاحبه مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، 30/9/ .72

.10 مصاحبه مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، 21/10/ .72

.11 مصاحبه مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، 30/9/ .1372

منابع مقاله:
نسل کوثر، پژوهشکده تحقیقات اسلامی سپاه ؛