سنتهای علی علیه‌السلام 

 سنت‌های ماندگار از آن حضرت آشنا شویم. 

سخن اوّل

در تاریک سرای هجران امام عصر (عج) و در روزگاری که بشر غرق در مادیات و دلخوش سراب زندگانی مادی است؛ در دورانی که امواج فتنه‌ها از هر سو حاکمیت تنها نظام ولایی را نشانه رفته و ناکثین، قاسطین و مارقین به اجرای هماهنگ برنامه‌های اربابان زر، زور و تزویر مشغولند، کدام مسلمان آگاه و آزاد اندیشی است که احساس مسئولیت نکند و برای مقابله با فتنه‌ها آستین همّت بالا نزند. 

بهترین گزینه برای هدایت امّت اسلام و علاقه مندان به مکتب اهل بیت علیهم السلام تقویت مبانی دینی و اعتقادی و بیان جایگاه «قرآن» و «عترت» در اسلام و آشنایی آن‌ها با سنت و روش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائم? معصومین علیهم السلام است. 

نامگذاری سال جاری به نام امیرالمؤمنین علی علیه السلام از سوی رهبر فرزانه انقلاب ـ که خدایش طول عمر عنایت فرماید ـ برای تبیین و رسیدن به این اهداف است. 

در این راستا بر آن شدیم در هر شماره از مجله صفحه‌ای از صفحات زرّین حیات امام علی علیه السلام را ورق بزنیم و با شما به مطالعه بپردازیم. بر ماست که قبل از هر کس خود را به سنت‌های دینی و الهی آراسته و در احیا و عمل به ارزش‌های دینی الگوی دیگران باشیم آن روز که ما موفق شویم، جامعه را بسوی معرفت سنت و آرمان‌های ائمه معصومین علیهم السلام هدایت کنیم و جایگاه ولایت و امامت را در اسلام به درستی تبیین کنیم دیگر جایی برای فتنه خنّاسان و دشمنان اسلام نخواهد بود. 

به امید پیروزی و ظهور دولت یار. 

عبادتِ علی علیه السلام 

فکان علی علیه السلام اعبد الناس و اکثرهم صلاة و صوما و منه تعلّم الناس صلوة اللیل و ملازمة الاوراد و قیام النافلة (1) 

امام علی علیه السلام که در تمام ابعاد بندگی الگو و سرآمد افراد زمان خود بود، در عبادت و بندگی حضرت حق نیز آنچنان تعالی یافته بود که دوست و دشمن تحت تأثیر این روح بلند واقع شدند. 

تا جایی که ابن ابی الحدید معتزلی در شرحش بر نهج البلاغه می‌نویسد، حضرت علی علیه السلام در عبادت عابدترین مردم شمرده می‌شد؛ نماز و روزه‌اش از همگان بیشتر بود و مردم نماز شب و ملازمت بر اذکار و مستحبات را از او آموختند. 

آن حضرت آنچنان خاشعانه به عبادت می‌پرداختند و با تمام وجود به خدا توجّه داشتند که برای خارج کردن تیری که در جنگ صفین به پای حضرت اصابت کرده بود و نمی‌توانستند آن را از پای حضرت در آورند، در نماز در حال سجده از پای او خارج کردند. 

و چون حضرت از نماز فارغ شدند، متوجّه خارج شدن تیر گردیدند. قسم یاد کردند که اصلاً خارج کردن تیر را احساس نکردند. (2) 

امام چهارم، سید الساجدین علی بن الحسین علیه السلام، که در هر شبانه روز هزار رکعت نماز به جا می‌آورند، وقتی کتاب عبادات امیرالمؤمنین را مشاهده می‌کند، با اندوه و تأسف آن را کنار می‌گذارد و می‌فرماید: «چه کسی بر عبادات علی بن ابیطالب علیهماالسلام توانایی دارد. (3) »

آن حضرت به مناجات و راز و نیاز شبانه و نماز شب عشق می‌ورزید و در روایت است که حضرت می‌فرماید: «از وقتی از پیامبر صلی الله علیه و آله شنیدم که نماز شب نور است آن را ترک نکردم.‌» 

ابن کوای خارجی می‌پرسد، حتی لیلة الهریر؟ حضرت می‌فرماید: «آری آن شب هم آن را ترک نکردم.» (4) 

ابو درداء به نقل عروة بن زبیر در مسجد مدینه خطاب به مردم گفت: «آیا به شما بگویم، پارساترین و عابدترین مردم کیست. گفتند: چه کسی است؟

پاسخ داد: امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهماالسلام. آن گاه خاطره‌ای نقل می‌کند: ما و تعدادی از کارگزاران با علی علیه السلام در یکی از باغ‌های مدینه کار می‌کردیم. به هنگام عبادت علی علیه السلام را دیدم، که از ما فاصله گرفت و در لابه لای درختان ناپیدا شد. با خود گفتم: شاید به منزل رفته است. چیزی نگذشت که صدای حزن آور علی علیه السلام را در حال عبادت شنیدم که با خدا راز و نیاز می‌کند. 

به دنبال آن حضرت رفتم تا به آن حضرت رسیدم و در کناری بی حرکت ایستادم، پس حضرت در دل شب چند رکعت نماز خواند و مشغول دعا و گریه و انابه شد تا این که دیگر صدای حضرت را نشنیدم و دیدم بی حرکت افتاده است و آن قدر گریه کرده که بدن او بی حرکت شده است با خود گفتم: شاید از خستگی کار و شب زنده داری خواب رفته است، کمی صبر کردم، خواستم او را بیدار کنم هرچه تکانش دادم بیدار نشد. خواستم او را بنشانم، نتوانستم. با گریه گفتم: «اِنا لله و انا الیه راجعون» به خدا علی بن ابیطالب مرد. فورا به منزل فاطمه علیهاالسلام رفتم و گریان و شتاب زده خبر را گفتم. 

حضرت زهرا فرمود: ابو درداء به خدا علی علیه السلام مانند همیشه در عبادت از خوف خدا بی هوش شده است. 

آب بردم و به صورت امام علیه السلام پاشیدم، به هوش آمد. وقتی مرا گریان دید، فرمود: پس چه حالی پیدا می‌کنی، اگر هنگامی که مرا در قیامت برای حساب فرا می‌خوانند مشاهده کنی. 

ابو درداء می‌گوید: به خدا سوگند که این حالت را در هیچ کدام از یاران رسول خدا ندیدم.‌» (5) 

در پایان توجّه مبلّغان ارجمند را به چند راهکار عملی برای دعوت و جذب امت مسلمان به عبادت و بندگی خدا جلب می‌کنیم. 

1 ـ بیان نقش مال حلال در میل به عبادت و درک حلاوت آن. 

2 ـ بیان سیره و روش عبادت معصومین علیهم السلام و علماء و حالات آن‌ها در عبادت. 

3 ـ بیان رابطه زهد و بی رغبتی به دنیا و عبادت و بندگی خدا. 

4 ـ بیان لذت عبادت و ترجیح آن بر لذتهای مادی.

· پاورقــــــــــــــــــــی 

1 ـ شرح ابن ابی الحدید، ج 1، ص 27. 

2 ـ شرح نهج البلاغه خویی، ج 8، ص 152. 

3 ـ شرح نهج البلاغه خویی، ج 2، ص 409. 

4 ـ مناقب ابن شهر آشوب، ج 2، ص 133. 

5 ـ امالی شیخ صدوق ـ مناقب ابن شهر آشوب، ج 2، ص 124.