«آداب ظاهری نماز»

امام رضا(ع) در سخنان گهربار خود بیان فرموده اند:
«هرگاه خواستی نماز را به پای داری، پس با بیرغبتی و کسالت، خواب آلودگی، عجله و شتاب، بازی و سرگرمی به چیزی، به نماز مشغول نشو، بلکه نمازی به جای آور که سکون و حضور قلب و آرامش و تأنّی در آن باشد. بر تو لازم است در نماز خاشع و خاضع باشی، و در پیشگاه خداوند جهان خود را خوار و ذلیل بدانی به طوری که خشیت و خوف از سیمای تو ظاهر شود، و به وسیله آرامش و بر اثر فراوانی ترس و ورعی که بر دلت عارض شده است، دو حالت «ترس» و «امید» در تو آشکار شود. پس در این حالت مقابل پروردگارت همچون بنده ی فراری گناهکار، که در مقابل مولایش قرار گرفته، بایست و قدمهایت را منظم کن، و خداوند را ناظر بدان زیرا اگر تو خدا را نمیبینی، او تو را میبیند. با ریش و سایر اعضا و جوارحت بازی نکن، انگشتانت را به صدا در نیاور، بدنت را خارش مده، با بینی ات بازی مکن، با لباست هم بازی مکن، لثام زده نماز نخوان (مبادا چیزی در دهانت باشد که مانع اظهار صحیح کلمات یا مخارج حروف باشد) و برای زنان نیز روا نیست که با نقاب و روبند نماز بخوانند. هنگامی که در نماز ایستادهای، چشمت را به موضع سجده بیفکن و در هنگام نماز از خودت جزع و ترس ظاهر کن و با دارا بودن این حالات ویژه، نشان بده که تو راغب به خدا هستی و به وی عشق میورزی، در حال قیام گاهی به این پا، و گاهی به آن پایت تکیه مکن. همچون کسی که میخواهد با نماز وداع کند، نماز بگزار، طوری که دیگر موفق به ادای آن نمیشوی. بدان به یقین تو در برابر خداوند جبار هستی. بنابراین، به چیزی از اشیاء مشغول مشو و حدیث نفس مکن (چیزی غیر از یاد خدا را در درونت راه مده) و دلت را از همه چیز غیر از یاد خدا و عبادت او فارغ کن. و باید که فقط به کار نماز بپردازی و حق آن را کاملاً ادا نمایی.
در حال نماز، به هنگام قیام دستهایت را روی رانهایت قرار ده، و در افتتاح نمازت تکبیر بگو و دستهایت را تا نرمهی گوش بلند کن، به طوری که انگشتهای ابهامت از گوش مقابل آن تجاوز نکند، و در قنوت نماز واجب دستهایت از سر تجاوز نکند. اما در نماز نافله و وتر مانعی نیست که دستها از سر تجاوز کند.
هرگاه به رکوع رفتی، پس دستهایت را بر زانوهایت بگذار و انگشتانت را بگشا و دستهایت را جمع کن و از محاذی زانوها و پاها خارج مکن و هنگام برخاستنت از رکوع به تمام قامت بایست تا آن که مفاصلت کاملاً  

.............

ادامه مطلب...

اهتمام به نماز اول وقت

درِ خانه ای محبوب، اگرچه همیشه به روی بندگان و محبّانش باز است اما محبوب مهربان هستی، اوقاتی از شبانه روز را برای نیایش و خلوت بندگانش اختصاص داده و از بندگانش برای حضور در ضیافت باشکوه نیایش، دعوت رسمی به عمل آورده است. در این اوقات درهای بیکران رحمتش را به روی بندگانش باز کرده و نیایش و نماز را برترین وسیله تقرب بندگانش قرار داده است. عاشقان کوی دوست و سالکان طریق کمال در انتظار رسیدن آن اوقات نورانی لحظه شماری می کنند و به هنگام فرا رسیدن آن اوقات شریف لبیک به دعوت محبوب را بر هر کاری مقدم میدارند. اهتمام به نماز اول وقت در سیره ی امام سالکان کوی دوست جلوه چشمگیری دارد، پیروان آن حضرت سیره ی امام خویش را نصب العین قرار می دهند و به پیروی از امامشان فرصت نماز اول وقت را هرگز از دست نمی دهند. اینک چند نمونه از سیره ی آن حضرت در توجه و اهتمام به نماز اول وقت را با هم مرور می کنیم.
ابراهیم بن موسی فزاز گوید:
«روزی در خراسان در مسجد، در خدمت امام رضا (ع) بودم، بر چیزی که از آن حضرت میخواستم، اصرار کردم. در این هنگام امام برای پیشواز یکی از جماعت طالبین بیرون رفت. در راه وقت نماز شده و امام به جانب ساختمانی که در آنجا بود روی آورد و در زیر صخره ای که در نزدیکی آن ساختمان بود، فرود آمد. تنها من در خدمت حضرت بودم. حضرت فرمود: اذان بگو. عرض کردم: منتظر باشید تا اصحاب به ما بپیوندند. امام فرمود: «غفر الله لک! لانوخرّن صلواة عن اول وقتها الی آخر وقتها من غیر علةّ: علیک ابداً باول الوقت» خداوند، تو را بیامرزد! هرگز نماز را از اوّل وقت آن، بدون علت به تأخیر نمی اندازیم، همواره مراقب اوّل وقت باش.» پس اذان گفتم و نماز خواندیم. پس از نماز، دوباره آن را که از حضرت خواستم، یادآور شدم. در آن هنگام امام با تازیانه ای خاک ها را کمی کنار زد، ناگاه از زیر خاک ها سکهای از طلای ناب پدیدار گشت، امام (ع) آن را برداشت و فرمود: این سکه طلا را بگیر، خداوند برای تو در آن برکت قرار دهد و از آن سود ببری و آنچه را دیدی پنهان کن.»
ابراهیم گوید:
............

ادامه مطلب...

فضیلت نماز جناب جعفر طیار در حرم مطهر امام رضا علیه السلام

دوّم علاّمه مجلسى نقل کرده از خطّ شیخ جلیل شیخ حسین بن عبدالصّمد والد شیخ بهایى که شیخ ابوالطّیّب حسین بن احمد فقیه رازى ره ذکر نموده که هرکس زیارت کند حضرت امام رضا یا دیگر از ائمه علیهم السلام را پس در نزد آن امام به جاى آورد نماز جعفر را براى او نوشته شود به هر رکعتى ثواب کسى که هزار حجّ و هزار عمره بجا آورده باشد و هزار بنده در راه خدا آزاد کرده باشد و هزار مرتبه به جهاد ایستاده باشد با پیغمبر مرسل و براى اوست به هر گامى که برمى دارد ثواب صد حجّ و صد عمره و صد بنده آزاد کردن در راه خداى تعالى و نوشته شود براى او صد حسنه و محو شود از او صد سیّئه و کیفیت نماز جعفر در اعمال روز جمعه گذشت. [1]

نماز جناب جعفر طیار و کیفیت آن:

و از جمله نمازها نماز جعفر بن ابى طالب(علیه السلام) است که به سندهاى بسیار معتبره وارد شده است، و افضل اوقات آن صدر نماز جمعه است، سیّد ابن طاووس به سند معتبر روایت کرده است که شخصى از حضرت صادق(علیه السلام)پرسید نماز تسبیح یعنى نماز جعفر را؟ حضرت فرمود که: «آن حبوت» یعنى بخششى بوده از رسول خدا(صلى الله علیه وآله)به جعفر. پس فرمود: «حدیث کرد مرا پدرم از جدّم حضرت امام زین العابدین(علیه السلام)که چون جعفر طیّار برادر حضرت امیر المؤمنین(علیه السلام)از هجرت حبشه مراجعت نمود، در روزى آمد که فتح خیبر به دست امیر المؤمنین(علیه السلام)شده بود، حضرت رسول(صلى الله علیه وآله)به قدر مسافت یک تیر پرتاب، به استقبال او شتافت، چون جعفر نظرش بر جمال عدیم المثال آن حضرت افتاد، مشتاقانه به جانب آن حضرت دوید، حضرت او را در بر گرفت و دست در گردن او آورد و ساعتى با او سخن گفت پس برناقه عضبا سوار شد و جعفر را ردیف خود ساخت، و چون ناقه به راه افتاد حضرت فرمود که: «اى جعفر، اى برادر، مى خواهى بخشش بزرگى کنم نسبت به تو؟ مى خواهى تو را عطیه گران بهایى بدهم؟ مى خواهى تو را برگزینم؟» مردم گمان کردند که مال جزیلى از غنایم خیبر به او عطا خواهد فرمود. جعفر گفت: بلى پدر و مادرم فداى تو باد; پس حضرت نماز تسبیح را به او تعلیم فرمود»

ادامه مطلب...

 چنان که از گزارش رجاء ابن ضحاک استفاده می شود، امام هشتم(ع) به انجام کامل نوافل یومیّه و نافله شب مداومت داشت. در گزارش دیگری از ابراهیم بن عباس چنین آمده است:
«سیره ی آن حضرت چنان بود که شب کم می خوابید و بیشتر شب را بیدار بود و به عبادت و نوافل مشغول بود.»
علاوه بر سیره ی عملی آن بزرگوار، در بیانات آن معصوم نیز سفارش فراوانی به نافله ی شب شده است.
امام رضا(ع) فرموده است:
«نماز شب، موجب خوشنودی خدا است.»
نیز فرمود:
«بر شما لازم است که در به جای آوردن نماز شب کوشا باشید. هر بنده ای در آخر شب برخیزد، و هشت رکعت نماز گزارد، سپس دو رکعت نماز شفع، و یک رکعت نماز وتر به جای آورد، و در قنوت آن هفتاد بار از خدا طلب آمرزش نماید، از عذاب قبر و آتش در پناه ایزدی قرار گیرد، و عمرش طولانی شود، و وسعت رزق یابد.»
امام رضا(ع) از پدرشان و ایشان هم از جدشان نقل فرموده اند: از امام زین العابدین(ع) سؤال شد: چرا کسانی که نماز شب می خوانند از خوشروترین مردمانند؟
حضرت در پاسخ فرمود:
«زیرا آنها با خدا خلوت کرده اند، و خداوند نیز ایشان را از نور خود پوشانده است.»

...........

ادامه مطلب...

اقامه ی نماز و پرداخت زکات

امام رضا (ع) میفرمایند: به پا داشتن نماز و پرداخت زکات قرین یکدیگرند و در آیات فراوانی این دو با یکدیگر ذکر شدهاند، مانند: (أَلَمْتر إِلَى الَّذِینَ قِیلَ لَهُمْ کُفُّواْ أَیْدِیَکُمْ وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّکَاةَ) آیا ندیدى کسانى را

که به آنان گفته شد [فعلا] دست [از جنگ] بدارید و نماز را برپا کنید و زکات بدهید و (إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلاَةَ وَآتَى الزَّکَاةَ) مساجد خدا را تنها کسانى آباد مى‏کنند که به خدا و

روز بازپسین ایمان آورده و نماز برپا داشته و زکات داده و (وَجَعَلَنِی مُبَارَکًا أَیْنَ مَا کُنتُ وَأَوْصَانِی بِالصَّلَاةِ وَالزَّکَاةِ مَا دُمْتُ حَیًّا) و هر جا که باشم مرا با برکت ‏ساخته و تا زنده‏ام به نماز و زکات سفارش کرده است.

ادامه مطلب...

تقرب به خدا= دوستی با اهل بیت

اقرار به مودت و دوستی، زمانی صادقانه است که اقرار کننده به خواسته های محبوب خویش توجه کند، و اندیشه ی دغدقه ی اوامر او را در سر داشته باشد. این حب و دوستی زمانی به اثبات می رسد که فرد علایق و خوشی های خود را در راه محبوب فدا کند، تا او را راضی کند و دلش را به دست آورد.
حال کسی که اقرار می کند خدای خالق خود را دوست دارد، بایست در صدق ادعای خویش تلاش کند.
خدا می فرماید: یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسیلَةَ وَ جاهِدُوا فی‏ سَبیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ. 
 ای کسانی که ایمان آورده اید ، از خداوند پروا کنید و ( برای تقرّب ) به سوی او ( از مقرّبان درگاهش و از عمل های صالح ) وسیله بجویید و در راه او جهاد کنید ، شاید رستگار گردید.
شکی نیست که وجود فرائض از وسایل نافذ تقرب انسان به خداست.
حضرت امیر(سلام خدابر او) درباره ی وسیله ی تقرب می فرماید: « برترین وسایلی که متوسلان به وسیله آن به خدای سبحان نزدیک می شوند:

ایمان به خدای یگانه و پیامبر او. اقرار به یگانگی خدا با گفتن « لااله الا الله» که برای بندگان فطری است، خواندن نماز که رکن دین می باشد ، ادای زکات که فریضه الهی است ، روزه ماه رمضان که سپری ست از آتش، حج خانه خدا وعمره آن ، که پریشانی و فقر را می برد وگناه را پاک می سازند ، صله ی رحم که مایه ی افزایش مال وعمر است . صدقه ی آشکار که از مرگ بد ، جلوگیری می نماید وکارهای نیک انسان را از ابتلا ذلت وخواری ، باز می دارد.

ادامه مطلب...